Epidemiologa
38/100 tys.
największe nasilenie w ciągu 72 godz.
zwykle ustępuje w ciągu kilku tygodni
tyle samo kobiet i mężczyzn
zapadalność rośnie z wiekiem, gł. w. średni
obie strony zapadają tak samo często
nawroty 6,5 – 20%
w nawrotach mniejszy odsetek wyleczeń
Czynniki ryzyka
ciąża
ostra infekcja gdo
niedobór odporności
cukrzyca
NT
miesiące chłodne
Niekorzystne czynniki prognostyczne
zmniejszenie wydzielania łez
całkowite porażenie mięśni
zaawansowany wiek
NT
cukrzyca
ból w miejscach innych niż ucho
Przyczyny ostrego, jednostronnego porażenia mm. twarzy
Infekcyjne
zespół Ramsaya Hunta
zoster sine herpete
neuroborelioza
HIV, EBV, Zika
gruźlica, kiła, polio
zapalenie ucha środkowego
zapalenie wyrostka
zapalenie złośliwe ucha zewnętrznego
zapalenie opon
Nowotwory
osłoniak n. 7
naciek noworworowy n. 7, np. rak ślinianki
guz kąta m-m
przerzuty do mózdu i opon
Zapalne, nieinfekcyjne
sarkoidoza
zapalenie naczyń
zapalenie opon
Autoimmunologiczne
zespół Guillaina i Barre’go
SM
zespół Millera Fishera
Metaboliczne
ogniskowa nauropatia cukrzycowa
Urazowe
złamanie k. skroniowej
jatrogenne
Inne
zespół Melkerssona i Rosenthala
perlak
Kryteria diagnostyczne
Ostry początek od kilku godzin do 3 dni
Jednostronny obwodowy niedowład wszystkich pięter mięśni twarzy
- brak marszczenia brwi
- niedomykanie szpary powiekowej
- wygładzenie fałdu nosowo-wargowego
- opadanie kącika ust
- brak możliwości uśmiechnięcia i wyszczerzenia zębów
Poprawa w ciągu 4 tygodni
Brak objawów sugerujących inną przyczynę
Klasyfikacja stopnia niedowładu twarzy House’a i Brackmana
I – prawidłowa symetryczna funkcja
II – nieznaczny niedowład, domykanie powiek
III – widoczny niedowład, bez zniekształcenia rysów twarzy
IV – widoczne zniekształcenia rysów, brak domykania powiek
V – ruch śladowy
VI – brak ruchu
Objawy dodatkowe
ból za uchem – 50%
zaburzenia smaku – struna bębenkowa – 33%
zespół suchego oka – 33%
suchość jamy ustnej – 20%
ból twarzy, łzawienie, pełność w uchu, hyperacusis
Objawy alarmowe innego rozpoznania
Wywiad
początek w ciągu tygodni / miesięcy
brak poprawy / nawroty
niedosłuch / szum uszny / zawroty głowy
wysypka
gorączka
utrata wagi
czynniki ryzyka HIV
czynniki ryzyka boreliozy
Badania przedmiotowe
niedowład innego n. czaszkowego
inne objawy neurologiczne
inne odchylenia w badaniu ogólnym
Postępowanie
wczesne rozpoczęcie (do 72 godz.) prednizonu w dużych dawkach – 50 mg
zmniejszenie odsetka niepełnego wyleczenia
warto skojarzyć z lekiem p/wirusowym (Acyklowir 5x 800 mg) gdy nasilony niedowład z bólem (podejrzenie zoster sine herpete)
nie zaleca się odbarczenia chirurgicznego
20-30% – niedowład pozostaje