Epidemiologa

38/100 tys.
największe nasilenie w ciągu 72 godz.
zwykle ustępuje w ciągu kilku tygodni
tyle samo kobiet i mężczyzn
zapadalność rośnie z wiekiem, gł. w. średni
obie strony zapadają tak samo często
nawroty 6,5 – 20%
w nawrotach mniejszy odsetek wyleczeń

Czynniki ryzyka

ciąża
ostra infekcja gdo
niedobór odporności
cukrzyca
NT
miesiące chłodne

Niekorzystne czynniki prognostyczne

zmniejszenie wydzielania łez
całkowite porażenie mięśni
zaawansowany wiek
NT
cukrzyca
ból w miejscach innych niż ucho

Przyczyny ostrego, jednostronnego porażenia mm. twarzy

Infekcyjne

zespół Ramsaya Hunta
zoster sine herpete
neuroborelioza
HIV, EBV, Zika
gruźlica, kiła, polio
zapalenie ucha środkowego
zapalenie wyrostka
zapalenie złośliwe ucha zewnętrznego
zapalenie opon

Nowotwory

osłoniak n. 7
naciek noworworowy n. 7, np. rak ślinianki
guz kąta m-m
przerzuty do mózdu i opon

Zapalne, nieinfekcyjne

sarkoidoza
zapalenie naczyń
zapalenie opon

Autoimmunologiczne

zespół Guillaina i Barre’go
SM
zespół Millera Fishera

Metaboliczne

ogniskowa nauropatia cukrzycowa

Urazowe

złamanie k. skroniowej
jatrogenne

Inne

zespół Melkerssona i Rosenthala
perlak

Kryteria diagnostyczne

Ostry początek od kilku godzin do 3 dni
Jednostronny obwodowy niedowład wszystkich pięter mięśni twarzy

  • brak marszczenia brwi
  • niedomykanie szpary powiekowej
  • wygładzenie fałdu nosowo-wargowego
  • opadanie kącika ust
  • brak możliwości uśmiechnięcia i wyszczerzenia zębów

Poprawa w ciągu 4 tygodni
Brak objawów sugerujących inną przyczynę

Klasyfikacja stopnia niedowładu twarzy House’a i Brackmana

I – prawidłowa symetryczna funkcja
II – nieznaczny niedowład, domykanie powiek
III – widoczny niedowład, bez zniekształcenia rysów twarzy
IV – widoczne zniekształcenia rysów, brak domykania powiek
V – ruch śladowy
VI – brak ruchu

Objawy dodatkowe

ból za uchem – 50%
zaburzenia smaku – struna bębenkowa – 33%
zespół suchego oka – 33%
suchość jamy ustnej – 20%
ból twarzy, łzawienie, pełność w uchu, hyperacusis

Objawy alarmowe innego rozpoznania

Wywiad

początek w ciągu tygodni / miesięcy
brak poprawy / nawroty
niedosłuch / szum uszny / zawroty głowy
wysypka
gorączka
utrata wagi
czynniki ryzyka HIV
czynniki ryzyka boreliozy

Badania przedmiotowe

niedowład innego n. czaszkowego
inne objawy neurologiczne
inne odchylenia w badaniu ogólnym

Postępowanie

wczesne rozpoczęcie (do 72 godz.) prednizonu w dużych dawkach – 50 mg
zmniejszenie odsetka niepełnego wyleczenia
warto skojarzyć z lekiem p/wirusowym (Acyklowir 5x 800 mg) gdy nasilony niedowład z bólem (podejrzenie zoster sine herpete)
nie zaleca się odbarczenia chirurgicznego
20-30% – niedowład pozostaje